الكترو فورز پروتئين

پروتئین الکتروفورز یکی از تستهای پر کاربرد در آزمایشگاه های تشخیص طبی میباشد. این تست که اغلب بر روی سرم خون و گاه بر روی ادرار راندوم یا ادرار ۲۴ ساعته انجام میشود به منظور بررسی حضور یک پروتئین غیر نرمال در بدن و یا فقدان یک پروتئین طبیعی بدن و یا حتی افزایش و کاهش پروتئینها که تحت شرایط و بیماریهای مختلف اتفاق میافتد کاربرد دارد.

الكترو فورز پروتئين هاي ادرار:

همانطور که میدانیم مقدار بسیار کمی پروتئین در ادرار روزانه دفع میشود که این میزان بسیار ناچیز بوده و با روشهای معمول بررسی پروتئین ادرار قابل ارزیابی نمیباشد. ولی این میزان تحت شریط اسیب های کلیوی افزایش میابد و قابل ردیابی و البته اهمیت میباشد. شرایطی مانند بیماری کلیوی اولیه، بیماری های اتوایمیون که نهایتا منجر به درگیری کلیه شوند و التهابات مزمن همه از جمله شرایطی هستند که باعث افزایش دفع پروتئین از ادرار میشود. همچنین بیماری دیگری که از اهمیت بسیار زیادی برخوردار میباشد بیماری مولتیپل میلوما میباشد. این بیماری یک نوع بدخیمی در سلولهای تولید کننده انتی بادی است که این سلولها شروع به تولید گاماگلبولینهای منوکلونال کرده که در ۷۵ ٪ از موارد این پروتئینها شامل زنجیره سبک آنتی بادی نیز میباشد و در نتیجه این زنجیره ها از کلیه عبور کرده و وارد ادرار میشود.

موارد درخواست پروتئين الكتروفورزادرار:

معمولا در صورت وجود علائمی مبنی بر مولتیپل میلوما مانند درد استخوانها و مفاصل، شکستگی های بدون دلیل استخوانها، آنمی، فتق و علائمی از این قبیل این تست در خواست میشود. همچنین در موارردی به عنوان یک تست تکمیلی در دنبال کردن نتایج غیر نرمال سایر تستهای آزمایشگاهی مانند کاهش آلبومین سرم، افزایش یا کاهش پروتئین توتال سرم و افزایش پروتئین ادرار، افزایش کلسیم خون و کاهش گلبولهای سفید و قرمز خون درخواست میشود. معمولا در صورت تائید حضور ناهنجاری و افزایش در باند گاماگلبولینهای الکتروفورز پروتئینهای ادرار روشی دیگر از الکتروفورز به نام Immunofixation Electrophoresis انجام میشود. این تست تائیدی اغلب در موارد مولتیپل میلوما کاربرد دارد.

الکتروفورز پروتئینهای سرم در موارد بیماری های اتوایمیون، بیماری های کبدی و کلیوی، التهابات حاد و مزمن در خواست میشود

. روش انجام تست:

برای انجام این تست ابتدا نمونه مورد نظر که ادرار یا سرم بنا به در خواست پزشک میباشد را به دمای اتاق رساندهخ و سپس مراحل انجام کار را به دقت دنبال میکنیم. مراحل به ترتیب زیر میباشند:

۱- کاغذ استات سلولز که به صورت ژل هایی هستند که برای ۸ نمونه اغلب کاربرد دارند در بافر مخصوص به مدت ۱۰ دقیقه خیسانده.

۲- بعد از ۱۰ دقیقه این کاغذ را از محلول در اورده و بین ۲ کاغذ خشک کن آرام قرار میدهیم تا نم گیری مختصری انجام شود ولی کاغذ نباید خشک شود.

۳--در این مرحله نمونه را توسط اپلیکاتور خاصی که به منظور نمونه گذاری استفاده میشود برروی کاغذ منتقل میکنیم. لازم است که نمونه ها ۵/۱ سانتیمتر از لبه کاغذ و حداقل ۱ سانتیمتر از کناره ها فاصله داشته باشند.

۴--سپس ژل را برگردانده و از پشت داخل تانک الکتروفورز که حاوی بافر مخصوص است قرار میدهیم به طوریکه نمونه در سمت کاتد باشد.

۵- به وسیله ۲ لام تمیز و کاغذ صافی پلی را برای ارتباط بهتر بافر با ژل تهیه میکنیم.

۶-تانک را به منبع تغذیه متصل نموده و با تنظیم دستگاه روی ولتاژ مناسب ( ۱۶۰ ولت) که شدت جریانی حدود ۶-۴ آمپر را فراهم کند جریان الکتریکی برقرار میشود. بعد از چند بار مصرف بافر جریان افزایش میابد که در این زمان بافر تانک باید تعویض گردد و از بافر تازه استفاده نمود.

۷-- بعد از طی زمان حدود ۲۰ دقیقه دستگاه را خاموش کرده و مراحل رنگ آمیزی، رنگ بری، آب گیری وشفاف سازی را انجام میدهیم.

۸- در نهایت باندها به وسیله اسکنر و برنامه مخصوص قرائت میشوند.

در الکتروفورز پروتئین ۵ باند تشکیل مشود که شامل آلبومین ، الفا-۱ گلوبولین، الفا-۲ گلبولین، بتا گلبولبن و گاما گلبولین میباشد. البومین عمده پروتئنیها را تشکیل داده و نزدیک ترین باند به سمت اند را تشکیل میدهد.

 

شرايط كاهش و افزايش پروتئين هاي مختلف:

 ۱-البومين

۱-۱ افزایش آلبومین در شرایط دهیدراتاسون بدن اتفاق میافتد.

۲-۱ کاهش آلبومین : تحت شرایطی مثل سوء تغذیه و سوء جذب، بارداری، بیماریهای کلیوی و کبدی، التهابات و سندرم از دست دادن پروتئین

۲-الفا ۱ گلبولين:

۱-۲ افزایش: بیماری التهابی حاد و مزمن.

۲- ۲ کاهش: بیماری کبدی حاد، امفیزم که در اثر کمبود آلفا-۱ آنتی تریپسین میباشد.

 ۳- الفا ۲ گلبولين:

۱-۳ افزایش: سندرم نفروتیک، التهابات حاد و مزمن

۲-۳ کاهش: بیماری کبدی شدید، همولیز ( کاهش هاپتوگلوبین

 ۴- بتا گلبولين

۱-۴ افزایش: انمی فقر آهن، هایپرکلسترولمی

۲-۴ کاهش: سیروز و سوء تغذیه

 ۵- گاما گلبولين

۱-۵ افزایش: شامل افزایش پلی کلونال در موارد : آرتریت روماتوئید ، لوپوس، بیماری های کبدی مزمن، التهابات حاد و مزمن،سیروز و افزایش منوکلونال شمال مولتیپل میلوما و ماکروگلبولینمی والدنشتروم.

۲-۵ کاهش : نقص ایمنی اکتسابی و اختلالات ارثی نقص ایمنی.

منبع : وبلاگ اسمان علم